Lokalizacja
Lokalizacja warsztatów: Szkoła Podstawowa w Świerczach (ul. Pułtuska 26A, 06-150 Świercze) oraz Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi w Dzierżeninie (Dzierżenin 105 06-114 Pokrzywnica)
Opis projektu
Adresatami projektu "Laboratorium Szalonego Naukowca", będzie 300 dzieci w wieku 6-14 lat z regionów wiejskich powiatu pułtuskiego. Celem projektu będzie promocja zainteresowań naukowych dzieci zamieszkałych na terenach wiejskich poprzez wczesną stymulację ich zainteresowania przedmiotami ścisłymi - biologią, chemią i fizyką. W sposób szczególny do udziału w projekcie zachęcane będą dziewczęta, które nadal pozostają w mniejszości pośród studentów kierunków technicznych i rzadziej niż ich rówieśnicy wybierają zawody inżynierskie.
Na projekt składać się będzie łącznie 60 eksperymentalnych warsztatów stacjonarnych oraz 15 pokazów naukowych dla piętnastu 20-osobowych grup uczniów ze szkół podstawowych z terenów wiejskich. Każda grupa uczestników odbędzie 3 warsztaty stacjonarne oraz jeden pokaz eksperymentalny. Grupy zostaną podzielone pod kątem wiekowym, co umożliwi odpowiednie dobranie treści zajęć, w tym poziomu zaawansowania i skomplikowania używanych pojęć.
Warsztaty zakładają stworzenie warunków do aktywnego zdobywania wiedzy poprzez organizację różnorodnych i niestandardowych form eksperymentalnych, mających na celu pogłębienie wiedzy i umiejętności uczestników, skłonienie ich do logicznego, ale również kreatywnego myślenia. Przedstawienie nauk ścisłych w formie angażującej aktywnie młodych ludzi będzie miało na celu zachęcenie ich do wyboru ścieżki kariery związanej z tymi kierunkami, a w szczególności zachęcenie do tego dziewczęta.
Tematy warsztatów stacjonarnych:
- "Świat wokół nas - powietrze" - warsztaty fizyczne dot. właściwości powietrza z wykorzystaniem m.in. manometru, pompy próżniowej z dzwonkiem oraz powietrznej armatki;
- "Poli...co?" - czyli o właściwościach polimerów w świecie chemii;
- "Gdy trzaska i błyska" - czyli o nietypowych reakcjach chemicznych;
- "Puff...jak gorąco!" - warsztaty chemiczne z wykorzystaniem suchego lodu.
W trakcie warsztatów wszyscy uczestnicy poczują się, jak w laboratorium - założą fartuchy i okulary ochronne. Edukator omówi również zasady bezpieczeństwa w pracowni chemicznej oraz powtórzy "żelazne zasady" wykonywania eksperymentów. Każde warsztaty będą się rozpoczynały wstępem teoretycznym oraz efektownym, angażującym uczestników pokazem eksperymentalnym, przeprowadzonym przez Edukatora. Następnie przejdziemy do części warsztatowej, w trakcie której każdy uczestnik będzie pracował przy swoim stanowisku eksperymentalnym.
Każdy uczestnik będzie dysponować osobistym zestawem szkła laboratoryjnego, pipetami i roztworami chemicznymi, które wcześniej przygotuje. Wszystkie roztwory chemiczne, do których dostęp będą mieli uczestnicy, będą w pełni bezpieczne. Odczynniki, które mogłyby stwarzać niebezpieczeństwo dla uczestników, a także wszystkie eksperymenty z wykorzystaniem otwartego płomienia, będą wykonane przez Edukatora, przy nadzorowanym uczestnictwie jednego lub dwojga dzieci.
W celu utrwalenia materiału warsztatowego i pomocy uczniom w zrozumieniu przekazywanych treści, każdy uczestnik warsztatów otrzyma "Warsztatownik" - 32-stronnicową broszurę w podręcznym formacie A5, opracowaną przez Edukatora specjalnie na potrzeby realizacji zaplanowanych w ofercie warsztatów eksperymentalnych. "Warsztatownik" będzie opracowany w dwóch wersjach - dla uczestników w wieku 6-10 lat oraz uczestników w wieku 10-14 lat i pomoże uczniom na bieżąco notować przebieg warsztatów (w tym spostrzeżenia i obserwacje z eksperymentów i pokazów) i będzie alternatywą dla tradycyjnych kart pracy, które uczniowie łatwo gubią.
Zwieńczeniem projektu będą pokazy eksperymentalne "Mroźna Sprawa", które w spektakularny, angażujący widownię sposób, przybliżą młodym widzom właściwości ciekłego azotu.
Uzasadnienie potrzeby realizacji projektu
Dzieci z terenów wiejskich postulat równości w dostępie do edukacji w wielu przypadkach pozostaje niezrealizowany. Zgodnie z literaturą przedmiotu, równość w edukacji można sprowadzić do trzech obszarów: równości dostępu, równości przebiegu i równości osiągnięć szkolnych. Mówi się również o „zasadzie równych szans jako jednakowych warunkach kształcenia oraz równym dostępie do wiedzy”. Dzieci zamieszkałe na terenach wiejskich doświadczają nierówności we wszystkich wyżej wymienionych aspektach. Jednocześnie, coraz większego znaczenia nabiera nie sam dostęp do edukacji (placówki szkolnej), ale dostęp do edukacji dobrej jakości. Liczy się nie tylko sam dostęp do szkoły położonej w rozsądnej odległości od domu (nawet dobrze wyposażonej), ale przede wszystkim jakość uzyskanego wykształcenia. W tym zakresie dzieci zamieszkałe na terenach wiejskich doświadczają wielu „nierówności oświatowych” (źródło: J. Papież, Przemiany warunków socjalizacyjno-edukacyjnych na wsi, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006). Samo zamieszkiwanie na wsi niesie ze sobą wiele barier utrudniających zdobycie wyższego wykształcenia, co jest szczególnie widoczne w wypadku kierunków technicznych. Niektóre przeszkody związane są z uwarunkowaniami środowiska rodzinnego, między innymi z sytuacją materialną, pozycją społeczno-zawodową rodziców, czy kapitałem kulturowym rodzin (źródło: Matyjas, B., Szanse edukacyjne dziecka wiejskiego : stan, uwarunkowania i perspektywy, 2012). W powiecie pułtuskim, w którym przeważają gminy wiejskie, średni dochód gminy w przeliczeniu na mieszkańca wynosi jedynie 5283 PLN. Średnia wojewódzka dla gmin wynosi 5580 PLN, a średnia wojewódzka dla miast na prawach powiatu wynosi 9563 PLN. W samym powiecie znaczna różnica wystąpiła pomiędzy gminami – w Pułtusku było to 5378 PLN, a w gminie wiejskiej – Pokrzywnica 5141 PLN. Dane ze Statystycznego Vademecum Samorządowca wskazują, że podczas gdy gmina Legionowo (gmina miejska) przeznaczyła na oświatę i wychowanie 89437 tys. PLN w 2019 roku, gmina Pokrzywnica na ten cel wydała jedynie 7483 tys. PLN. Nawet, jeżeli weźmiemy pod uwagę różnice w liczbie uczniów w obu gminach (w Legionowie funkcjonuje 10 szkół podstawowych, a w Pokrzywnicy tylko 4), widoczne jest, że gmina wiejska, taka jak np. gmina Pokrzywnica, nie posiada wystarczających środków na realizację dodatkowych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym.
Oprócz poziomu nakładów finansowych, na terenach wiejskich na szanse edukacyjne dzieci wpływa otaczające ich środowisko - wykształcenie wyższe ma jedynie 5,4% ludności wiejskiej (w mieście 13%). Tendencje są odwrotne w przypadku wykształcenia podstawowego – ma je 31,9% mieszkańców wsi (w mieście 23%). Brak wzorców edukacyjnych powoduje, że młodzież wiejska nie dysponuje zasobami, które mogłaby przekształcić w kapitał pozwalający na wyrwanie się z systemowej pułapki niższego wykształcenia (Kwiecińska-Zdrenka, M., Aktywni czy bezrobotni wobec własnej przyszłości. Młodzież wiejska na tle ogółu młodzieży. Toruń, 2004). Silniej zakorzenione w środowisku wiejskim są również stereotypy dotyczące zawodów kobiecych i męskich. W Polsce jest to problem, który dotyczy nie tylko wsi. Chociaż 58% ogólnej liczby studiujących w Polsce to kobiety, na uczelniach technicznych kobiet jest tylko 36%. Dane dla poszczególnych kierunków technicznych są niekiedy jeszcze gorsze: dla przykładu, jedynie 6,7% studiujących elektrotechnikę to kobiety. Dziewczęta nie są systematycznie zachęcane do rozwoju swoich umiejętności matematycznych, informatycznych oraz przyrodniczych, nawet jeżeli wykazują w tym kierunku predyspozycje oraz zainteresowanie. W trakcie naszej pracy edukacyjnej i profilaktycznej z dziećmi i młodzieżą niejednokrotnie widzimy taką prawidłowość przy okazji organizacji zajęć o tematyce przyrodniczej,
Podsumowując, niewątpliwie na terenach wiejskich dokonał się duży postęp, a współczesna wieś znacznie różni się od dawnej post-pegeerowskiej rzeczywistości, nadal jednak obserwujemy w codziennej pracy przykłady nierówności szans dzieci i młodzieży z tego środowiska w dostępie do edukacji.
Adresaci projektu
Uczniowie szkół podstawowych w wieku 6-14 lat mieszkający na terenach wiejskich powiatu pułtuskiego.
Poszczególne elementy kosztów, wskazane przez wnioskodawcęLp. | Działanie | Koszt (brutto, w PLN) |
---|
1 | Edukator prowadzący 60 warsztatów stacjonarnych | 16 500 zł |
2 | Pomocnik edukatora w trakcie 60 warsztatów stacjonarnych | 6 000 zł |
3 | Zakup odczynników chemicznych (m.in. suchego lodu, siarczanu miedzi, alginianu sodu, mleczanu wapnia, itd.) | 1 500 zł |
4 | Zakup dodatkowego sprzętu laboratoryjnego | 1 500 zł |
5 | Wydruk "Warsztatownika" - 32 str. | 600 zł |
6 | Przeprowadzenie 15 pokazów eksperymentalnych z ciekłym azotem | 6 000 zł |
Łącznie: 32 100 zł |